‘Er is meer te kiezen dan mensen vaak denken’

Stephan en Lieske kregen een zoon via icsi

REDMAR SMIT – Tot groot verdriet bleef een zwangerschap voor Stephan (37) en Lieske (36) Möhlmann uit. Alleen behandeling in het ziekenhuis bood nog hoop. Tegelijk zorgde dat traject voor medisch-ethische vraagstukken. Want hoe ver mag je daar als christen in gaan? Een gesprek met de vertrouwensarts gaf rust en ruimte. Vier jaar later werden Stephan en Lieske verblijd met een zoon. ‘Bij God is niets onmogelijk.’

Zeven jaar geleden stapten Stephan en Lieske in het huwelijksbootje. ‘We wilden graag een gezin, maar we hadden geen haast’, begint Lieske te vertellen. ‘Het was goed om eerst te wennen aan elkaar en aan het samenwonen. Toen ik na een jaar proberen nog niet zwanger was, dachten we: laten we toch maar onderzoeken of er niet iets aan de hand is.’

Stomp in maag
Een bezoek aan de huisarts was het begin van een lang en zwaar traject. ‘Lieske werd doorverwezen naar de gynaecoloog, maar daar was een wachttijd voor’, legt Stephan uit. ‘Ondertussen werd ook bij mij onderzoek gedaan. Een paar dagen later kregen we de uitslag dat het bij mij niet goed was. Dat was heel heftig. Een stomp in mijn maag. We hadden dit totaal niet verwacht.’ Lieske vult aan: ‘De enige optie om zwanger te raken, was via behandelingen. Maar de kans hierop was maar een paar procent, zei de huisarts. De grond werd onder onze voeten vandaan geslagen.’

Verwerken
Voor het stel is het een heel proces om deze klap te verwerken. Stephan: ‘De dag dat we de uitslag kregen, hebben we eerst bij elkaar uitgehuild. We praatten veel met elkaar en met mensen in onze omgeving. Dat heeft ons goed gedaan. Daardoor konden mensen meeleven, voor ons bidden en rekening met ons houden. Er waren zoveel lieve mensen bij wie we ons verhaal kwijt konden.’ ‘Het was ook confronterend dat je dit je hele leven met je meedraagt’, gaat Lieske verder. ‘We spraken een oudere kinderloze vrouw. Zij zei: “Nu wordt iedereen vader en moeder om je heen. Straks worden je vrienden opa en oma, hun kinderen gaan studeren, trouwen en ga zo maar door.” Elke keer komt er opnieuw een klap die je moet verwerken. En waar moeten we ons op voorbereiden? Wat is er mogelijk, ook voor ons als christenen?’

Grijs gebied
Toen Stephan en Lieske van de eerste schrik bekomen waren, onderzochten ze welke mogelijkheden er waren. Lieske: ‘Icsi was de enige optie. We wilden het graag proberen. We hadden wel direct besloten dat we niet tot het uiterste zouden gaan, maar alleen de gangbare medische mogelijkheden wilden onderzoeken. De behandelingen riepen ook ethische vragen bij ons op. Wat we willen doen, moeten we ook kunnen verantwoorden voor God. Hoe ver mogen en willen we gaan? We geloven dat wanneer een zaadcel en een eicel één geheel vormen, dat dat leven is. Daarom wilden we er heel bewust mee omgaan. Zo wilden we bijvoorbeeld aan het eind van het traject geen embryo’s in de vriezer hebben. We besloten contact te leggen met de vertrouwensarts (zie kader). Dat gaf rust en ruimte. Ze legde niet alleen de medische kant uit, maar dacht ook met ons mee wat er vanuit onze principes wel kon en wat niet. Ook vertelde ze welke keuzes er in het ziekenhuis zijn en welke afspraken je kunt maken. Er is meer te kiezen dan mensen vaak denken.’

Stephan: ‘God heeft ook de wetenschap gegeven. Daar mogen we gebruik van maken. De vertrouwensarts legde uit dat we bepaalde dingen ook niet zo zwart-wit hoefden te zien. Er is een grijs gebied waar je je als christen op een verantwoorde manier in mag bewegen. We zijn blij dat we hier van tevoren over nadachten en keuzes konden maken, die we vervolgens met het ziekenhuis konden delen. Als we dit niet van tevoren hadden gedaan, was er het gevaar dat we keuzes hadden gemaakt waar we later spijt van kregen. Het leven is daar te kostbaar voor. Het meest ideale was het samenbrengen van één eicel en één zaadcel. Dat was voor ons in eerste instantie helaas niet mogelijk. We hebben gekozen om maximaal tien eitjes te laten bevruchten. Kansberekening vanuit het ziekenhuis liet zien dat één op de drie een embryo kon worden. We spraken met de artsen af dat iedere embryo teruggeplaatst zou worden en er niet één vernietigd werd, hoe de kwaliteit ook zou zijn. In het ziekenhuis hebben ze zich daaraan gehouden.’

Kracht
Hoewel de kans op een zwangerschap klein was, waren Stephan en Lieske bij de start van het traject hoopvol. Lieske: ‘Dat veranderde toen keer op keer een zwangerschap uitbleef. Op een gegeven moment kon ik er ook niet meer om bidden. We beschermden onszelf. Het traject is ook ontzettend zwaar. Je agenda wordt jarenlang bepaald door het ziekenhuis. Soms moest ik er vier keer per week naartoe. We besloten af en toe om er even uit te stappen en ons te focussen op elkaar. Je kunt namelijk makkelijk elkaar verliezen. Op een gegeven moment maakten we ook heel bewust de keuze om ons te richten op datgene waar we dankbaar voor zijn en wat we wél hebben. We wisten ook dat er in stilte veel voor ons werd gebeden. Dat gaf kracht.’

Hoop houden
Dat voor God niks onmogelijk is, blijkt als Lieske na een van de laatste kansen toch zwanger raakt. ‘Ik kon het niet geloven’, zegt Lieske. ‘Onze omgeving was blijer dan wij zelf waren. We durfden niet te vertrouwen dat het goed zou gaan. Toen ook de tweede echo goed was, kwam het vertrouwen terug. We zouden een andere toekomst krijgen. Dat was ook schakelen. Jaren van ziekenhuis in, ziekenhuis uit waren ineens voorbij. We zijn ontzettend dankbaar voor onze zoon. Hoewel het traject lichamelijk en emotioneel heel zwaar was, was ons kind het allemaal waard. Het is maar goed dat we van tevoren niet wisten hoe pittig het is. We weten dat er ook stellen zijn bij wie het niet in een gezonde zwangerschap eindigt. Dat is iets wat je je hele leven meedraagt. Toch hopen we dat we een voorbeeld mogen zijn om altijd hoop te blijven houden. We hopen dat stellen mogen ervaren dat God erbij is, ook als het wonder waarop zo gehoopt wordt, uitblijft. Dat ze de zegeningen die ze wel hebben, kunnen zien en daar dankbaar voor kunnen zijn.’

Tips
Voor stellen die in eenzelfde traject zitten, hebben Lieske en Stephan nog tips. ‘Weet dat je (vooraf) keuzes kunt maken. Denk na over wat jullie verantwoord vinden of vraag hier hulp bij. Neem de tijd hiervoor, dan kun je het grijze gebied ingaan. Een ziekenhuis volgt namelijk protocollen, maar heeft minder aandacht voor wat je wel en niet wilt. Neem ook rust. Dit traject is als een trein die doordendert. Als je maar doorgaat, kun je aan je eigen kinderwens onderdoor gaan. Weet ook dat je niet alleen bent. Het heeft ons geholpen om het te delen met mensen, zodat ze je kunnen steunen. Dat heb je nodig in dit proces. En hoewel de wetenschap veel kan, hebben wij een God Die machtiger is. Hij is de Gever van het leven.’